MB direnemedi, enflasyon hedefi sil baştan

Merkez Bankası’nın TÜFE hedefini 2009 için yüzde 7.5, 2010 için yüzde 6.5, 2011 için yüzde 5.5’e çıkarma önerisi hükümet tarafından kabul edildi. Enflasyon hedefi üç yıl için yüzde 4’tü.

ANKARA - Son 2 yılda hedeflerin tutmamasına karşın yüzde 4’lük enflasyon hedefini değiştirmeyen Merkez Bankası, dizginlemeyen yükseliş karşısında daha fazla direnemedi

Merkez Bankası, Başkan Durmuş Yılmaz ve Başkan Yardımcısı Erdem Başçı imzasıyla Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’e bir mektup gönderdi. Mektupta, geçtiğimiz 2 yıl içinde arz şokların olağan dışı boyutlara ulaşması nedeniyle enflasyon hedefinin yakalanamadığı belirtildi.

Şokların tahmin edilenden daha uzun süreceğine ilişkin tahminlerin güçlendiğinin vurgulandığı mektupta, enflasyona ilişkin risklerin de belirginleştiği ifade edildi.

HEDEF ‘ÇITA’ OLMAKTAN ÇIKTI
Merkez Bankası, yüzde 4’lük enflasyon hedefine ulaşmanın uzun süre alacağını, enflasyon hedefinin de “çıta” özelliğini yitirdiğini vurguladı.

Ekonomistler hedef revizyonuna ne diyor?

Mektupta, önümüzdeki 3 yıl için yüzde 4 olan yıllık enflasyon hedefinin 2009’da 7.5, 2010’da 6.5 ve 2011’de de 5.5 olması önerildi. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, hedefi değiştirmenin kredibilite sorunu yaratabileceğini söylemişti.

Enflasyon yeniden çift hane


HÜKÜMETTEN JET YANIT
Merkez Bankası’nın bu mektubuna hükümetin yanıtı gecikmedi. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’a yanıt olarak gönderdiği mektupta, bankanın açıklamalarından ikna olduklarını ve enflasyon hedeflerinin revize edilmesini, hükümet olarak uygun gördüklerini bildirdi.

 

Ekonomistler hedef revizyonuna ne diyor?

Merkez Bankası’nın enflasyon hedeflerini üç yıl için revize etmesi ekonomistler arasında farklı yankı buldu. İşte ekonomistlerin hedef değişikliğine ilişkin görüşleri...

İSTANBUL - Merkez Bankası, yüzde 4 olan enflasyon hedefine ulaşmanın oldukça uzun bir süre alabileceğine işaret ederek enflasyon hedeflerinin 2009 sonu için yüzde 7.5, 2010 sonu için yüzde 6.5 olarak güncellenmesini ve 2011 yılı için ise yüzde 5.5 olarak belirlenmesini önerdi ve bu öneri hükümet tarafından kabul edildi. 

Enflasyon hedeflerinde yapılan revizyona ilişkin ekonomistlerden gelen görüşler şöyle:

‘ARTIK ENFLASYON HEDEFLEMESİNDEN BAHSEDİLEMEZ’
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Görevlisi Ferhat Emil: Enflasyon hedeflemesinin başından beri gerçekçiliği sorgulanıyordu. Son açıklamalar, ‘Madem ki hedefi tutturamadık, o zaman kayan hedefler belirleyelim’ der gibi oldu. Her şeyden önce enflasyon hedeflemesi hem Merkez Bankası’nın hem hükümetin ortaklaşa belirlediği bir hedefti. Bu hedeften sapma her ikisinin de kredibilitesini ciddi şekilde zedelemiştir. Artık enflasyon hedeflemesi diye bir şeyden bahsetmek mümkün değil. Zaten bana kalırsa artık hedef belirlemiyorlar, sadece tahmin yayımlıyorlar. Bir anlamda ‘oynak enflasyon hedeflemesi’ gibi bir şey oldu. Hedefi tutturamayınca hedefi oynatıyor, hedefi attığınız merminin önüne getiriyorsunuz. Fiilen enflasyon hedefi anlamını kaybetmiş durumda.

‘BU YIL YÜZDE 10’UN ALTINA İNMESİ ZOR’
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Uygur: Merkez Bankası enflasyon hedeflemesine seçenek oluşturacak başka bir para politikası uygulayamıyor. Uygulayabilse enflasyon hedeflemesinde vazgeçerdi. Para politikası seçeneği yok. Yeni hedefler daha gerçekçi ama 2009’da şu anda enflasyonu artıran dışsal ve içsel etkiler geçmiş olacak mı? Bu hedeflerin arkasında bu etkiler en azından azalmış olacak varsayımı var. Bu da bir belirsizlik. Bazı şeyler 2009’da geçmemiş olabilir. Özellikle dışarıda petrol fiyatlarının düşmeyeceği beklentisi yerleşiyor; ‘gıda konusu daha uzun süreli olabilir’ deniliyor; içeride yerel seçimler var ve onun getirdiği sonuçlar olabilir. Ayrıca bu hedefler, mali programın varsayımı ile uyumlu mu? Bunu bilmiyoruz. Bu yıl sonunda enflasyonun yüzde 10’un altına olması çok zor. Bunun üstünde ne kadar olacağı ise bir çok dışsal gelişmeye bağlı.

MB direnemedi, enflasyon hedefi sil baştan


‘MB’YE KREDİBİLİTE MALİYETİ OLACAK’
Goldman Sachs Ekonomisti Ahmet Akarlı: Hedeflerdeki revizyonun Merkez Bankası’na bir kredibilite maliyeti olacak. Bizim görüşümüze göre, bu durum gelecekte de hedef revizyonu olasılığını artırdı ve TCMB’nin enflasyonla mücadelede inandırıcılığını kanıtlamasını daha zor hale getirdi. TCMB’nin bir kredibilite testine tabi olacağı ve yeni hedeflerini tutturabilmek için ekstra temkinli olmak zorunda kalacağı açık. Ancak orta vadede ciddi enflasyon riskleri var. Bizim modelimiz enflasyonun 2008 sonunda yüzde 10 civarında, 2009’da yüzde 8.5 civarında kalacağına işaret ediyor ve riskler ise yukarı yönlü görünüyor. Öte yandan, mevcut politik atmosferde maliye politikalarından daha fazla sapma ve yapısal reformlara direnç gelmesi riski var. Dolayısıyla enflasyonun hedeflerin çok üzerinde kalma olasılığı halen mevcut, bu nedenle de enflasyon bekleyişlerini iyice sabitlemek için para politikasının daha da sıkılaşması gerekir. TCMB’nin Haziran’da 50 baz puan ile başlayarak Ekim’e kadar toplam 150 baz puanlık faiz artırımı yapmasını
bekliyoruz.

’2010 HEDEFİ İDDİALI GÖRÜNMÜYOR’
Deutsche Bank EMEA Başekonomisti Arend Kapteyn: Şaşırtıcı olan, Merkez Bankası tarafından birkaç hafta önce öngörüsünde belirtildiğinin aksine, revizyonu 3-4 ay önce yapması. Banka, 2009 sonrası için bir nokta hedefi koymaktan ziyade enerji ve gıda fiyatlarının yapısal bir değişikliğe uğrayabileceği ve hedefi bir defa daha revize etmenin zararlı olacağı varsayımı ile aşağı yönlü bir eğim patikası konulması. Bu revizyon orta vadeli enflasyon hedeflerinde 1.5 puanlık bir artışa işaret ediyor ve 2010 hedefi iddialı görünmüyor, ancak enflasyon beklentileri ve ücret görüşmelerini kesin bir çıpaya oturtmak, kademeli olarak hedefe yaklaşma süreciyle fazla bağdaşmıyor. Merkez Bankası, enflasyon patikasında yeni sapmalar olması durumunda tahmin edilenden daha önce parasal sıkılaşmaya gidebileceğini göstermiş oldu.

‘MB GEREKİRSE AGRESİF FAİZ ARTIRIMINA GİDEBİLİR’
HSBC Bank Stratejisti Fatih Keresteci: TCMB açık bir şekilde bu adımın daha gevşek bir politika sinyali olmadığını vurguluyor. Üstelik, güncellenen hedeflerin enflasyon beklentilerini bozmasını sınırlamak amacıyla olası sapmalara karşı simetrik olmayan bir yaklaşım sergileyeceği de belirtiliyor. Yani, TCMB’nin sıkı para politikası uygulamaya devam edeceği ve gerekli gördüğü durumda agresif oranda bir faiz artırımına gideceği izlenimini ediniyoruz. Ancak, mevcut ortamda, güncellenen hedeflerle birlikte ölçülü ve kademeli faiz artırımlarını uzun süre uygulayacağı beklenmemelidir. Enflasyon raporundaki ‘sene ortasına kadar ölçülü ve kademeli faiz artırımı... sonrasında uzun süre sabit faiz’ politikası korunacaktır. Ancak, güncellenen hedefler ile birlikte daha uzun süren bir faiz artırım döngüsü düşünülmemelidir. Sadece, döviz kurlarında sert hareketler olduğu durumda TCMB’den agresif faiz artırımları beklenmelidir. Bu görüşümüze göre kısa vadede döviz kurları üzerinde yukarı yönlü bir baskı olabilir. Ancak, TCMB’nin simetrik olmayan tepki gösterme ihtimali nedeniyle döviz kurlarındaki yukarı yönlü baskının kalıcı olmayacağı kanaatindeyiz (siyasi ya da yurt dışı kaynaklı risklerin değişmeyeceği varsayımı altında).

 

Enflasyon bu yaz terletecek

MB Başkanı Yılmaz, yaz aylarında enflasyonun yükseleceğini ancak yıl sonunda tekrar tek haneye düşürmek için çaba sarf edeceklerini söyledi. Enflasyonun ancak yılın son çeyreğinde düşüşe geçmesi bekleniyor.

İSTANBUL - Enflasyon beş ay sonunda yıllık bazda yüzde 10.74’le 13 ay sonra yeniden çift haneye çıktı. Genelde yaz aylarında düşüşe geçen enflasyonun bu kez artışa geçmesi bekleniyor

Reuters’a konuşan Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yaz aylarında enflasyonun yükseleceğini ancak yıl sonunda tekrar tek haneye düşürmek için çaba sarf edeceklerini söyledi.

Yılmaz, hükümetin hazırlayacağı orta vadeli program için 2009-2011 yıllarına ait enflasyon rakamlarına ihtiyaç olduğunu ve bu nedenle hedeflerin gözden geçirilmesinin faydalı olacağını düşündüklerini belirtti.

MB Başkanı şunları söyledi: “Revizyon sonra da olabilirdi ve orta vadeli programda Merkez Bankası’nın tahminleri kullanılabilirdi ve 3. çeyreğe doğru Merkez Bankası kesin enflasyon hedeflerini belirtebilirdi ancak bunun iletişim açısından sorun yaratabileceğini düşündük, çünkü kamuoyu iki kez değişiklik görecekti ve tahminle hedef arasında karmaşa yaratılacaktı. Mesajın net ve doğru gitmesi için revizyonu öne çektik” dedi.



Merkez Bankası’nın bundan sonraki kredibilitesinin ne yönde gelişeceğinin ne yapacaklarına bağlı olacağını vurgulayan Yılmaz şöyle konuştu: “Eğer piyasa oyuncularının zihninde Merkez Bankası’nın özelde ve hükümetin de genelde enflasyon mücadelede yeteri kadar sıkı davranmadığı gibi bir imaj olursa bundan hep birlikte zarar görürüz, fakat kesinlikle söylüyorum ki Merkez Bankası enflasyonla mücadelede kesinlikle havlu atmadı ve havlu atmayacak. Enflasyon hedeflerinin revize edilmesi Merkez Bankası’nın gevşek para politikası takip edeceği anlamına gelmiyor.”

PARA POLİTİKASINDA GEREKEN DURUŞU SÜRDÜRECEĞİZ
Merkez Bankası’nın kendisine kanunla verilen görev çerçevesinde enflasyonla mücadeleye devam edeceğini belirten Yılmaz, “Fiyat istikrarı bütün ekonomik aktivitelerin nihai amacı olan büyüme, istihdam ve toplumun refah düzeyinin artırılması için olmazsa olmaz şarttır. Fiyat istikrarı ekonomik büyümenin bir girdisidir ve bunun için elimizden gelen her türlü çabayı göstereceğiz. Bunun için de para politikasının olması gereken duruşunu devam ettireceğiz” dedi.

Fiyat istikrarının sağlandığı bir ortamda olunmadığını söyleyen Yılmaz, “Merkez Bankası enflasyonla mücadelede kararlılığını sürdürüyor ve sürdürecektir bundan geriye dönüş yok. Biz şu anda fiyat istikrarı sağlanmış bir ortamda değiliz, düşen enflasyon ortamındayız. Toplumun önünde iki seçenek var, ya fiyat istikrarını sağlayacak ya da çift haneli enflasyonlarla yaşamaya razı olacak. Merkez Bankası güncellenen hedeflerin enflasyon beklentilerini bozmasını sınırlamak amacıyla söz konusu hedeflerden sapmalara karşı simetrik olmayan bir yaklaşım sergileyecektir. Dolayısıyla bu çerçevede önümüzdeki dönemde enflasyonun hedeflerin altında kalması üzerinde kalmasına tercih edilecek” diye konuştu.

SIK HEDEF DEĞİŞTİRME LÜKSÜ YOK
Merkez bankalarının sık sık enflasyon hedeflerini revize etme lüksleri olmadığını belirten Yılmaz, “Enflasyon hedefi belirlemenin amacı toplumla yapılan kontrattır, biz topluma ‘ben enflasyonu şu seviyede tutacağım ve bunun için de şu politikaları uygulayacağım siz de kararlarınızı buna göre alın’ diyoruz. Bu, sosyal bir kontrattır ve bu yükümlülük çerçevesinde hedeflerin tekrar revize edilmemesi çok önem arz ediyor” dedi.

Merkez Bankası’nın geçmişte enflasyon hedefini değiştirmeme gerekçesini açıklarken, piyasa oyuncuları nezdinde hedef tutmadığı için değişiklik yapıldı imajı yaratmak istememelerine vurgu yaptıklarını hatırlatan Yılmaz şöyle konuştu:

“Geçmişte bize soruldu ve biz eğer enflasyon hedefini değiştirirsek bu, ileride piyasa oyuncularını nezdinde ‘Merkez Bankası sıkıştığında hedefi değiştirdi ve bundan sonra da değiştirebilir gibi çok olumsuz bir imaj oluşturur ve para politikasının geleceğini de ipotek altına alır’ demiştik. Dolayısıyla enflasyon hedefini değiştirmek kolaydır biz zor olanı seçelim, hedefi tutturmaya çalışalım ve bu da özellikle Hazine’nin borçlanma faizlerine olumsuz etki yapmasın dedik. Bunu söylerken de çıkış noktamız şuydu: enflasyonu tehdit eden unsurlara baktığımızda o zaman özellikle işlenmemiş gıda fiyatları ve enerji fiyatları en önemli rolü oynuyordu. O günkü konjonktür ve koşullar altında bizim orta vadeli bakışımız, dünyadaki gelişmeleri takip etmemiz bize şu değerlendirmeyi yaptırdı; bu fiyatlar bir düzeltme yapabilir, yapısal değildir. Ama geçen zaman içinde şunu gördük ki bütün dünyada gıda ve enerji fiyatları artıyor; bu, yapısal bir sorun, tarımda ve enerji fiyatlarında önemli bir kayma var ve bunun uzun süre kalıcı olduğu ortaya çıktı.”

Öte yandan Merkez Bankası Mayıs ayı fiyat gelişmeleri raporunda da “Yılın son çeyreğinden itibaren ise enflasyonun kademeli olarak düşüş eğilimine girmesi beklenmektedir” dedi.

 

MB direnemedi, enflasyon hedefi sil baştan

Ekonomistler hedef revizyonuna ne diyor?

Enflasyon yeniden çift hane