Ardahan Halk Eğitim Merkezi'nde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından ihracat rakamlarının açıklandığı basın toplantısına katılan Bakan Tüzmen, mayıs ayında gerçekleşen 12 milyar dolarlık ihracatın küçümsenemeyecek bir rakam olduğunu söyledi.

İhracatta çok önemli gelişmelerin yaşandığını ifade eden Tüzmen, ''Türkiye ihracatta yoluna güvenle adım adım devam ediyor. Eğer bu başarıyla devam edersek, hedeflenen 125 milyar doları geçmiş olacağız. 200 milyar dolara yakın da ithalatımız olacak. Öyle tahmin ediyorum ki 325 milyar dolar civarında dev bir dış ticaret ülkesi haline geliyoruz'' diye konuştu.

Sınır ticaretinin geliştirilmesi için de çalışmalar yaptıklarını ifade eden Tüzmen, bu kapsamda İran'da bir süre önce yapılan görüşmelerin olumlu sonuçlar vermeye başladığını kaydetti.

Gürcistan'ın da Türkiye ile arasındaki kara yolunu yapmak için hareket geçtiğini anımsatan Tüzmen, şunları söyledi:

''Artık Ardahan'daki Aktaş Sınır Kapısı'nı da açacağız. Sınır kapılarıyla ilgili sınırlandırmaları kaldırılacağız. Bu kapsamda yeni bir çalışma yeni bir tasarı hazırlıyoruz. Tamamıyla vergisiz bir çalışma düşünüyoruz. Ürünlerin kapılarda rahatlıkla girip çıkacağı bir çalışma olacak. 12 il sınır ticareti ve 8 ilin de mücavir olarak yer aldığı bir projedir. Biz OECD verilerine göre ihracatta şampiyon olan ülkeyiz. İhracatta Çin'den sonra ikinci ülkeyiz. Gecemiz gündüzümüz yok, bugün de Ardahan'dayız. 12 milyar dolar ihracat, 18 milyar dolar ithalatla, 30 milyar dolar ticaret hacmini aylık sağlıyoruz. Bu rakamlar 1994'de bir yılda yapılıyordu.''

''Umudumuz açık, yolumuz ticaret, dış ticarettir'' diyen Tüzmen, ''Bilindiği gibi değerlenen Türk Lirası var. Ben buna kur kenesi diyorum. Buna rağmen ihracatı yapıyoruz. Geçen yıl Gaziantep'te Irak fuarına 30 Iraklı katılırken bu rakam bu yıl sayı 1000'e çıktı. Bu nedenle bugün orada 5 tane beş yıldızlı otel yapılıyor. Bu şekilde Anadolu şehirlerimizi kalkındıracağız'' şeklinde konuştu.

Anadolu'nun kalkınması için devletin ve milletin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini ifade eden Tüzmen, şöyle konuştu: ''Doğu, doğum gibidir, mucizevidir ama sancılıdır. Her şey çıkar ama sancısı da var. Ortak hareket edeceğiz, keteyi düzgün keseceğiz, düzgün yiyeceğiz. Başka çaremiz yok. Hep beraber devlet, millet olarak kalıcı eserler bırakacağız. Bu bölgede bir şey olmaz diyemeyiz. Bölgede potansiyel olan hayvancılığı teknolojiyle kalkındıracağız.''

Bu gerilemenin ardında siyasi belirsizliklerin ilk sırayı aldığına kuşku yok. Ancak yüksek enerji fiyatlarının tetiklediği enflasyon ve cari açık beklentilerini de hiçe saymamak gerekir. Nisan ayı için açıklanan cari açık rakamlarının küçümsenmeyecek rakamlara ulaşmasının ardında da son beş ayda dolar bazında yüzde 32 yükselen petrol fiyatlarının olduğu unutulmamalı.

Beklentilerin bir hayli üzerinde açıklanan (6,5 milyar dolar) nisan ayı dış ticaret açığı 2008'de rekor bir cari açıkla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Bu açığa rağmen Türk Lirası'nın hâlâ güçlü bir durumda olmasını ise dünya ticaret hacmindeki yüksekliğe ve doların zayıf durumuna bağlayabiliriz. Her şeye rağmen eğer siyasi belirsizlik gelecek yılları içine alacak bir duruma yol açarsa, AB ve IMF çıpasının da etkisinin azalmasıyla kaçınılmaz bazı sonuçları beraberinde getirebilir.

Dünya ekonomilerinin yükselen enflasyon tehdidiyle büyümedeki yavaşlamaları birlikte yaşadığı ender süreçlerden birine şahit oluyoruz. Geçen beş yılda yüksek likidite nedeniyle dünya ticaret hacmi sürekli yükseldi. Zayıf görünümüne rağmen rezerv para birimi özelliğini koruyan dolar emtia piyasalarını alt üst ediyor.

Zira, akıl almaz bir şekilde büyüyerek 1,5 trilyon dolara yaklaşan dolar rezerviyle Çin, alıcı pozisyonuyla halen tüm piyasaları etkisi altında tutuyor. Petrolün en büyük ikinci tüketicisi konumunda bulunan bu ülke yüksek dolar rezerviyle yüksek fiyatlara rağmen alımlarını sürdürüyor. Türkiye ise ciddi bir şekilde enerji fiyatlarının artış tehdidiyle karşı karşıya.

Son gelişmeler sonrası ABD Merkez Bankası bile faiz artırmak zorunda kalabileceği sinyallerini verdi. Uzun süredir faiz artışına gitmeyen Avrupa Merkez Bankası önümüzdeki hafta yapacağı toplantıda faiz artırmasa bile fiyatların yükselmesi halinde ilerleyen dönemde faiz silahını çekmek zorunda kalabilir. Önümüzdeki hafta salı günü açıklanacak Türkiye İstatistik Kurumu ÜFE ve TÜFE verileri önemli. Geçen ay hatırlarsanız enflasyon oldukça yüksek çıkmıştı. Özellikle üretici fiyatlarının nisan ayında yüzde 4,5 artarak yıllıkta yüzde 14,56'ya ulaşması maliyet enflasyon sürecinin hızlanmaya başladığının göstergesi olmuştu. Nisan ayındaki şartlar mayısta da değişmediği için önümüzdeki hafta salı günü açıklanacak enflasyonun yüksek çıkması muhtemel.

Öte yandan siyasi belirsizliğin sürmesi sebebiyle finansal piyasalarda belirgin bir gerilim yaşandığı gözleniyor. Borsa istikrarsız bir görüntü vermekle birlikte dış borsalardaki yükselişlerin etkisiyle geçen hafta kayıp vermedi. Özellikle banka hisseleri aşırı dalgalandı. Perşembe günü yüzde 5-6 değer kaybeden bankacılık hisseleri cuma günü aynı şekilde toparlandı ama geleceğe yönelik kuşkuların sürmesi ve muhtemel faiz artırımlarının da etkisiyle bu yıl değer kazanmaları zor. Zaten İMKB şirket piyasa değeri sıralamasında da banka hegemonyası sona ermiş görünüyor. 2007'de uzun süre en değerli şirket sıralamasında birinci sırada yer alan Akbank bir süre önce liderliğini Turkcell'e kaptırmıştı. Geçen hafta hızla yükselen Enka İnşaat hisselerinin piyasa değeri 14,3 milyar doları aştı ve yaklaşık 1 milyar dolarlık farkla Akbank'ı üçüncü sıraya itti. Türk Telekom'un halka arz edilmesi sonrası üçüncülüğü de tehlikeye girmiş durumda.

2008 yılına 1,45 seviyelerinde başlayan Euro/dolar paritesi, nisanda 1,60'a kadar yükselmişti. Mayıs ayı boyunca ise 1,54-1,58 bandında hareket eden paritede geçen hafta boyunca yaşanan düşüş sonrası kapanış 1,55'ten gerçekleşti. ABD ekonomisinin yavaşlamasına rağmen büyümeyi sürdürdüğüne yönelik gelen ekonomik veriler, ABD Merkez Bankası FED'in hazirandaki toplantısında faizleri artırabileceği tahminlerini de beraberinde getirdi. Bu nedenle dolar, Euro karşısında geçen hafta bir miktar toparlandı. Önümüzdeki hafta Avrupa Merkez Bankası'nın toplantısı var. Enflasyon korkusuna rağmen ECB'nin faizleri yükseltmesi beklenmiyor. Bu toplantı öncesi mevcut bant aralığında bir hareket bekleniyor. Toplantı sonrası açıklanacak işsizlik verilerini takip edecek olan traderlar paritenin daha fazla gerileyip gerilemeyeceğini belirleyecek

TİM Başkanı Oğuz Satıcı, TİM kayıtlarına göre Mayıs ayı ihracat rakamlarını Ardahan Halk Eğitim Merkezinde düzenlediği basın toplantısında açıkladı.

Satıcı'nın açıkladığı verilere göre, Ocak-Mayıs döneminde Türkiye'nin ihracatı yüzde 36,36 artışla 55 milyar 73 milyon dolara ulaştı.

Bavul ticareti hariç, mayıs ayı itibariyle son bir yıllık ihracat ise yüzde 28,42 artışla ilk kez 120 milyar doları aşarak, 120 milyar 650 milyon dolara çıktı.