Dış ticaretin yüzde 56’sı İstanbul’dan
| 20 Mayıs, 2008 11:02:00 (TSİ) |
|
 |
İstanbul, Türkiye'nin dış ticaretinde en büyük paya sahip
|
Türkiye'nin üç ayda, 1 milyar doların üzerinde ithalat ve ihracat yapan '5 büyük ili' bulunuyor. İstanbul, 18.6 milyar dolarlık ihracat, 27.4 milyar dolarlık ithalat ile Türkiye'nin dış ticaretinde en büyük paya sahip oldu.
Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerinden yapılan hesaplamalara göre, İstanbul, toplam 46 milyar 24 milyon 828 bin dolarlık dış ticaret hacmiyle, Türkiye'nin dış ticaretinin yüzde 56'sını gerçekleştiriyor.
İstanbul'dan ihracat, ocak-mart döneminde ise 16 bin 692 firma ile 18.6 milyar doları buldu.
En fazla ihracat yapılan iller
İstanbul'u ihracatta Bursa izlerken, bu il bin 907 firma ile 3.1 milyar dolar tutarında ihracat yaptı.
Kocaeli'nden 628 firma ile 2.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, İzmir'den 2 bin 570 firma ile 1.8 milyar dolarlık, Ankara'dan ise bin 808 firma ile 1.3 milyar dolarlık ihracat gerçekleşti.
En fazla ithalat yapılan iller
Üç ayda, İstanbul'dan 22 bin 221 adet ithalatçı firma ile 27.4 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Kocaeli'nden 716 firma ile 5.9 milyar dolarlık, Ankara'dan 3 bin 310 firma ile 5.8 milyar dolarlık ithalat yapıldı.
Bursa'dan bin 522 firma ile 2.5 milyar dolarlık ithalat, İzmir'den 2 bin 598 firma ile 1.9 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi.
En az ithalat ve ihracat yapılan iller
Bu arada en az ihracat yapılan iller ise Gümüşhane, Tunceli, Bingöl, Muş ve Bayburt oldu.
Gümüşhane'den ocak-mart döneminde 8 bin dolarlık, Tunceli'den 18 bin dolarlık, Bingöl'den 91 bin dolarlık ihracat yapıldı. Muş'tan 158 bin dolarlık, Bayburt'tan ise 355 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
En az ithalat yapılan iller arasında ise Gümüşhane, Muş, Bayburt, Kars ve Bitlis bulunuyor.
Gümüşhane'den 54 bin dolarlık, Muş'tan 55 bin dolarlık, Bayburt'tan 248 bin dolarlık, Kars'tan 322 bin dolarlık, Bitlis'ten ise 352 bin dolarlık ithalat gerçekleştirildi.
Bu dönemde, Ardahan ve Kars ihracat yapılmayan, Bingöl ve Tunceli ise ithalat yapılmayan iller oldu.
Mart sonu itibarıyla, Türkiye'nin 30 bin 538 adet ihracatçı firması, 36 bin 103 adet ithalatçı firması bulunuyor
İkinci el otomobilde LPG'liler talep görüyor
| 21 Mayıs, 2008 10:59:00 (TSİ) |
|
|
Zamlardan sonra cazibesini iyice yitiren dizel otomobiller benzinli araçlardan bile az satılır oldu
|
Son aylarda akaryakıt fiyatlarının artmasından sonra benzinli otomobilin 50 litrelik deposunun 175, dizel aracın ise yaklaşık 160 YTL'ye dolması, LPG'li araçlara olan talebi artırdı.
Dünya petrol fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak benzin ve motorine gelen zamlar, otomobile binmenin maliyetini artırdı.
Zamlarla birlikte benzinli bir otomobilin 50 litrelik deposu 175, dizel aracınki ise 160 YTL'ye doluyor. LPG'li bir otomobilin aynı hacimli deposu ise yaklaşık 90 YTL'ye doluyor. Kilometre hesabına bakıldığında ise LPG'li araçlar benzinlilere oranla yarı yarıya tasarruf sağlıyor.
Bu yüzden son haftalarda otomobil almak isteyenlerin tercihi LPG'li araçlardan yana oluyor.
Konya Oto Galericiler Sitesi'nde galerisi bulunan Yaşar Ercan, son aylarda sektörde alım-satımın çok yavaşladığını özellikle benzin ve motorin fiyatlarının ciddi oranda artması nedeniyle galericiler sitesine gelen alıcıların genellikle LPG'li araç sorduğunu söyledi.
LPG'li araçların diğerlerine göre bin YTL daha pahalı olduğunu ancak bunun fazla önemsenmediğini belirten Yaşar, "Bir kişi benzinli otomobil aldığında LPG dönüşümü için 1700-1800 YTL arasında harcama yapması gerekiyor. Bu durumda kişi, bin YTL fazla ödemeyi göze alıyor. Benzinli otomobil alıp litresine 3.5 YTL vermek ağır geliyor" dedi.
Ercan, bir yıl öncesine kadar dizel ile benzinli otomobiller arasında 5 bin YTL'ye varan farklar olduğunu ancak şimdi bu farkın kalmadığını söyledi.
Özellikle motorin fiyatlarının benzini yakalaması nedeniyle dizel araçların cazibesinin yitirdiğini ifade eden Ercan, "Dizel araçlar LPG'ye de dönüştürülemiyor. Bu yüzden dizel-benzinli arasında tercih benzinliden yana olmaya başladı. Benzinli aracı alan kişi LPG dönüşümü yaptırıp daha tasarruflu kullanabiliyor, Şimdi dizel araçların yüzüne bile bakan yok" dedi.
Başka bir galerici Ercan Dağ ise kriz söylentileri, faizlerin yükselmesi ve dolardaki hareketlilik nedeniyle, ikinci el otomobil sektöründe "yaprak kıpırdamadığını" söyledi.
Böyle bir ortamda LPG'li araçların alıcı bulduğunu, dizel ve benzinli araçların ise satıcısının çok olduğunu belirten Dağ, "Yeni araç alanlar bile benzinli alıyor hemen gidip LPG dönüşümü yaptırıyor. Özellikle kent içindeki kullanıcılar için benzinli ya da dizel araçlar çok pahalıya geliyor" diye konuştu
"Petrolde 200 dolar telaffuz ediliyor"
| 21 Mayıs, 2008 11:23:00 (TSİ) |
|
|
Erkut'a göre, kısa vadede fosil yakıtının yerini tutacak enerji kaynağı yok
|
Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, her gün yeni rekorlar kıran petrol fiyatlarındaki artışın hangi noktalara kadar ulaşacağını kestirmenin mümkün olmadığını, 200 dolarların telaffuz edilmeye başlandığını söyledi.
Erkut, dünya piyasalarındaki talebin, zaman zaman yaşanan arz krizinin devam etmesi durumunda petrol fiyatlarının hangi noktalara geleceğinin gözükmediğini söyledi.
Erkut, "Bir yıl önce petrol 100 doları geçer mi geçmez mi derken, bugün 100 dolar destek noktasına geldi. 100 doların altına inmiyor. Dolayısıyla çok net bir şey söylemek için erken" diye konuştu.
Doların euro karşısındaki değerinin de önemli olduğunu belirten Erkut, "Dolar değer kaybetmeye devam ederse, talep devam ederse, arz problemleri yaşanırsa daha da yükselme ihtimali çok daha fazla. Ama eğer dolar herhangi bir şekilde euro karşısında değer kazanmaya başlarsa tekrar gerileme, 100 dolarların altına inme ihtimali olabilir. Ama bu kısa dönem için görünmüyor" dedi.
"Arz bolluğuna geçiş olmaz"
Suudi Arabistan'ın tek başına üretimi artırmasının da yarar getirmeyeceğini belirtirken Erkut, "OPEC üyesi ülkeler, üretim güçlerini kotalarını yükseltmeden yana kullanmıyor. Suudi Arabistan'ın da artıracağı miktar, OPEC dışındaki üreticilerin kaybettiği üretimi karşılayacaktır. Dolayısıyla bir arz bolluğuna geçiş kısa vadede söz konusu değil" dedi.
Ham petrol fiyatlarının 200 dolara kadar çıkabileceğinin konuşulduğunu belirten Erkut, "Yeni bir trent oluşturulmuş vaziyette ve bu trentin önü açık. Dolayısıyla bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Ben telaffuz etmek istemiyorum ama 200 dolarlardan bahsediliyor. Ama 200 dolarlar oldukça yukarda bir rakam gibi" diye konuştu.
Erkut, fosil yakıtların yerini tutacak alternatif enerji kaynaklarının ise kısa vadede ticari boyutta üretilmesinin mümkün olmadığını söyledi.
Erkut, "En yakın ihtimal, 25-30 sene sonra kömürden likite dönüş veya doğalgazdan likite dönüş gözüküyor. Belki de 50 sene sonra hidrojen bir enerji kaynağı olabilir gibi gözüküyor. Ama bunların hepsi şu anda uzun vadenin alternatifleri. Kısa vadede fosil yakıtların alternatifi pek yok" dedi.
Petrol fiyatları 130 doların üstünde
| 21 Mayıs, 2008 12:01:51 (TSİ) |
|
|
ABD ham petrolünün varil fiyatı 130.47 dolara kadar çıktı
|
Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı bugün 130.47 dolara çıkarak, tüm zamanların rekorunu kırdı.
ABD ham petrolünün varil fiyatı temmuz ayı teslimi 130.47 dolara kadar yükseldikten sonra 130.36 dolardan işlem görmeye başladı.
Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 129.72 dolara kadar yükseldi.
Petrole olan güçlü talep ve ABD dolarının değerinin düşük olması 2007 yılının başında 50 doların altında bulunan ham petrol fiyatlarının yükselmesinde önemli rol oynadı.
Enerji piyasalarındaki en aktif yatırım bankası Goldman Sachs, geçen hafta bu yılın ikinci yarısı için ortalama petrol fiyatı tahminini 107 dolardan 141 dolara çıkarmıştı.
Goldman Sachs, bu ay başında, petrolün varil fiyatının 2010 yılına kadar 200 dolar olabileceğini de açıklamıştı.
Petrol fiyatları neden artıyor?
Uluslararası Enerji Ajansı'na göre (IEA), enflasyona ayarlandığında petrol fiyatları, 1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nden bir yıl sonra Nisan 1980'de 101.70 dolarla zirve yapmıştı.
Petrol fiyatlarının yükselmesinde şu etkenler rol oynuyor:
Doların değerinin düşük olması:
ABD dolarının diğer önemli para birimleri karşısında değerinin düşmesi, dolar varlıklarını nispeten ucuz olarak gören yatırımcıları petrol gibi diğer emtia alımlarına yönlendirdi.
Doların değerinin düşmesi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gelirlerinin satın alma gücünü düşürdü ve dolar kullanmayan bazı tüketicilerin satın alma gücünü artırdı.
OPEC petrol bakanları her ne kadar petrol fiyatları rekor seviyelerde yükselse bile, enflasyon ve doların bunun etkisini yumuşattığını söylüyor. Bazı uzmanlar yatırımcıların petrolü zayıf dolara karşı korunma amaçlı olarak kullandığını belirtiyor.
Fonlar:
ABD Merkez Bankası'nın (FED) geçen yıl ağustos ayının ortasından itibaren faiz oranlarını düşürmesi ve kredi krizinin etkilerini hafifletmek için merkez bankalarının mali piyasalara milyarlarca dolar pompalaması, petrol ve altın fiyatlarını artırdı.
Emeklilik ve hedge (yüksek riskli) fonlardaki yatırımların petrol dahil diğer emtiaya yönelmesi petrol fiyatlarını yükseltti.
Talep:
Petrolde daha önce fiyatlar arza ilişkin kaygılar yüzünden artarken, şu anda fiyatların yükselmesinde dünyanın en fazla petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'in petrole olan talebinin büyük etkisi bulunuyor.
2004 yılındaki ani yükselişten sonra azalan küresel petrol talebi büyümesi artış eğilimini sürdürürken, yüksek fiyatların şimdiye kadar ekonomik büyüme üzerinde sınırlı etkisi oldu.
OPEC'in arzı sınırlaması:
Dünya petrolünün üçte birinden fazlasını üreten OPEC'in, fiyatların düşmesini engellemek için 2006 yılının sonunda petrol üretimini azaltmaya başlaması da fiyatların düşmesini engelledi.
Geçen yıl aralık ayındaki toplantıda günlük üretim kapasitesini değiştirmeme kararı alan OPEC, tüketici ülkelerin daha fazla petrol üretmesi çağrılarına rağmen, piyasadaki petrol arzının yeterli olduğunu ifade ediyor. OPEC'in 9 Eylül'de toplanması bekleniyor.
Nijerya - İran - Irak:
Dünyanın 8'inci büyük petrol üreticisi Nijerya'da petrol üretimi, petrol endüstrisine yönelik saldırılar nedeniyle Şubat 2006'dan bu yana kesintiye uğruyor. Petrol şirketlerine göre, saldırılar ve sabotaj nedeniyle Nijerya'nın günlük 559 bin varil petrol üretimi durdu.
Dünyanın 4'üncü büyük ihracatçısı İran'ın, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerle yaşadığı gerginlik, petrol tüketicilerinin İran'ın petrol arzına ilişkin kaygılarını artırıyor.
Irak'ın yıllardır süren ambargo, savaşın ardından bitmek bilmeyen çatışmalar ve yeterli yatırım olmaması nedeniyle petrol endüstrisinden tam verim alamaması da fiyatların artmasında etkili oluyor.
OPEC'in petrol üretimi:
Bu arada OPEC'in mayıs ayında petrol üretiminin günlük 700 bin varil artmasının beklendiği bildirildi.
Uluslararası tanker izleme şirketi Petrologistics'den Conrad Gerber, nisan ayında günlük 31.7 milyon varil petrol pompalayan OPEC'in 13 üyesinin bu ay günlük 32.4 milyon petrol üretmesinin beklendiğini söyledi.
Petrol üretiminde güçlü bir sıçrama olduğunu belirten Gerber, Irak'ın iyi bir ihracat performansı olduğunu belirtti. Irak'ın, Kerkük'ten ihracatının artması nedeniyle günlük petrol üretiminin 280 bin varil artışla günlük 2.57 milyon varile çıkacağının tahmin edildiği belirtildi.
OPEC'in en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'ın mayıs ayı üretiminin, nisan ayına göre günlük 200 bin varil artışla günlük 9.3 milyon varile çıkması bekleniyor.
Gerber, Nijerya'nın petrol üretiminin günlük 200 bin varil yükselişle günlük 2.05 milyon varil olmasının öngörüldüğünü ifade etti.
İran'ın da mayıs ayında petrol üretiminin günlük 100 bin varil artışla günlük 3.65 milyon varil olacağı tahmin ediliyor
Borsa % 0.69 değer yitirdi, dolar 1.24 YTL
| 21 Mayıs, 2008 17:05:24 (TSİ) |
|
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem gören hisse senetleri günlük bazda ortalama yüzde 0.69 değer yitirdi.
İMKB Ulusal 100 Endeksi, ikinci seansta 394.49 puan düşerek 41.011,25 puandan kapandı. Hisse senetleri ikinci seansta ortalama yüzde 0.95 değer yitirdi.
İlk seanstaki 109.24 puanlık artış dikkate alındığında, borsa endeksi günün tamamında 285.25 puan geriledi. Hisse senetlerinin günlük ortalama değer kaybı yüzde 0.69 oldu.
Endeks ikinci seansa, önceki kapanışa göre 124.58 puan düşerek 41.281,16 puandan başladı. Hisse senetleri, bu seviyede ortalama yüzde 0.30 oranında değer yitirdi.
Kapalıçarşı'da döviz
İstanbul serbest piyasada kapanış saatlerinde doların satış fiyatı 1.2440 YTL, euro'nun satış fiyatı 1.9570 YTL oldu.
Piyasanın kapanışı itibarıyla Kapalıçarşı'da 1.2410 YTL'den alınan dolar 1.2440 YTL'den satılıyor.
1.9540 YTL'den alınan euro'nun satış fiyatı ise 1.9570 YTL düzeyinde bulunuyor.
Serbest piyasada dünkü kapanışta 1.2400 YTL olan dolar güne 1.2450 YTL'den, 1.9400 YTL olan euro 1.9450 YTL'den başlamıştı.
İMKB'de birinci seansın seyri...
Endeksi, dünkü ikinci seans kapanışına göre 109.24 puan artarak günün ilk yarısını 41.405,74 puandan tamamladı. Birinci seansta, hisse senetlerinin ortalama değer artışı yüzde 0,26 oldu.
Dün 41.296,50 puandan kapanan İMKB Ulusal 100 Endeksi, ilk seansa 6,32 puan düşerek 41.290,18 puandan başladı.
İlk yarıyı 41.433,53 puandan geçen endeks, en düşük 41.280,41 puana kadar gerilerken, en yüksek olarak 41.678,71 puanı gördü.
Seans sonunda mali endeks 144,62 puan artarak 56.486,15 puana, sanayi endeksi 103,92 puan artarak 36.980,58 puana ve hizmetler endeksi 57,10 puan artarak 28.578,76 puana yükseldi.
Böylece, önceki kapanışa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 0,26, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 0,28 oranında ve hizmetler grubu hisseler ortalama yüzde 0,20 oranında değer kazandı.
Birinci seansta işlem gören toplam 317 hisse senedinden 123'ü değer kazandı, 100'ü değer kaybetti, 94 hissenin fiyatında ise değişiklik olmadı.
Birinci seansta 433 milyon 114 bin 945 YTL'lik işlem hacmi oluştu. En çok işlem gören hisse senetleri Vakıfbank, Türk Telekom, Garanti Bankası, Halkbank ve Akbank oldu.
